W Bieszczadzkim Domu Kultury w Lesku 7 września 2016 r. odbyły się  jubileuszowe uroczystości z okazji 65 –lecia istnienia Koła Filatelistów  w  Lesku.

 

65 lat filatelistyki w Lesku. Jak do tego doszło?
 

Historia stowarzyszeń filatelistycznych sięga połowy XIX wieku. Początkowo zbieracze znaczków pocztowych byli członkami stowarzyszeń zrzeszających zbieraczy antyków i staroci, jak Omnibus Club w Stanach Zjednoczonych oraz Briglinton Amateur Assotation w Wielkiej Brytanii.
 

            Polski ruch filatelistyczny powstał w II połowie XIX wieku w okresie zaborów, co utrudniało, a w zaborach rosyjskim i pruskim uniemożliwiało tworzenie legalnych polskich organizacji filatelistycznych. Bardziej liberalne prawa w zaborze austriackim spowodowały, że kolebką zorganizowanego ruchu filatelistycznego stała się Galicja.

            Klub Filatelistów w Krakowie – 1833 r., Związek Polskich Zbieraczy Znaczków Pocztowych w Krakowie – 1898 r., Związek Międzynarodowych Filatelistów „Unia” w Rzeszowie – 1908 r., Klub Filatelistów w Warszawie – 1915 r., to kolejne etapy rozwoju polskiej filatelistyki.

            Organizacje filatelistyczne były na ogół nieliczne i działały krótko, głównie w środowiskach przemysłowców, kupców i przedstawicieli wolnych zawodów.

            Odzyskanie niepodległości sprawiło, że ruch filatelistyczny znacznie się rozwinął. Największą organizacją stało się Polskie Towarzystwo Filatelistów, a następnie Związek Stowarzyszeń Filatelistycznych w Polsce.

            Pierwsze informacje o ruchu filatelistycznym w Lesku datowane są na przełomie lat 20-tych i 30-tych okresu międzywojennego XX wieku. Wiele wiadomości zaświadcza o tym, że kolekcjonerami znaczków pocztowych byli: August hr. Krasicki, Prezes Sądu mgr Stefan Dworzaczek, adwokat dr Józef Tomasik, urzędnik Starostwa Ferdynand Górka, geometra powiatowy inż. Adam Dziewański, pracownik Starostwa mgr Arnold Bajorek, sędzia dr Józef Słoniewski, przemysłowiec Adam Zwonarz i urzędnik Urzędu Skarbowego Tadeusz Wnorowski.

            Początki spełniania ich pasji kolekcjonerskiej były trudne, ponieważ nie mieli wzorów do naśladowania oraz utrudniony dostęp do znaczków. Jednak nawet w tak trudnych okolicznościach znalazła się osoba, która udzielała im pomocy. Była to p. Helena Baran – długoletni kontroler poczty w Lesku. Dzięki niej otrzymywali nowe serie znaczków i uzupełniali braki.

            Niestety, tak skromnie zapisana karta początków filatelistyki w Lesku została zniszczona wybuchem II wojny światowej. Po jej zakończeniu, życie środowiska kolekcjonerów nie zostało szybko przywrócone. Przez wiele lat odrabiano wszystko straty z tego okresu. W latach 1945-1950 ruch filatelistyczny cechowała duża dynamika działań, która doprowadziła w 1951 r. do powstania Polskiego Związku Filatelistów.

            Po wojnie do Leska na skutek ruchów migracyjnych przybyli m.in. Tadeusz Ogonowski, Teofil Balowski, Jan Wojtowicz, Józef Fal, Stanisław Nater, Stanisław Cymerman, Jan Gałęza, Stefan Hnyda, Zenon Zgrych i Władysław Zalewski.
            To właśnie na kontakt z nimi czekał w Lesku Tadeusz Wronowski – pracownik Narodowego Banku Polskiego.
            To właśnie ta grupa osób tworzyła zręby pod wskrzeszenie środowiska filatelistycznego. Początkowo na skutek małej liczebności indywidualnie, a potem działalność ta zaczęła przybierać formy zorganizowane.

            Według materiałów znajdujących się w bibliotece Zarządu Okręgu PZF w Rzeszowie pierwszym członkiem związku z okolic Leska był Tadeusz Ogonowski, drugim Tadeusz Wnorowski, trzecim Teofil Balowski, a potem wielu, wielu innych.

            Statut PZF stanowi, że jego podstawowymi ogniwami są Koła i Oddziały oraz Okręgi.

            Początkowo powszechnie sądzono, że Koło w Lesku jako samodzielna jednostka powstała w roku 1954. Lecz na skutek odnalezienia w dawnych aktach Koła pisma z czerwca z 1951 roku, w którym tymczasowy pełnomocnik leskich filatelistów Tadeusz Wnorowski zgłasza akces Koła do tworzonego w Krośnie Oddziału. Pismo jest adresowane do inż. Karola Wietrznego, który został pierwszym długoletnim przewodniczącym Oddziału. Z tego powodu należy przyjąć, że Koło w Lesku powstało w 1951 r.

            W roku 1955 wspólnie z innymi Kołami utworzyły Oddział w Krośnie istniejący do chwili obecnej, który ostatecznie 31 marca 1968 r. wszedł w skład okręgu PZF w Rzeszowie.
I tak zostało do dzisiaj.

Kolejno funkcje prezesów koła pełnili: Tadeusz Wnorowski (1951-1973), Eugeniusz Białas (1973-1982), Tadeusz Ogonowski (1982-1984), Władysław Bigos (1984-1999), a od roku 1999 działalnością koła kierują kolejne Zarządy pod przewodnictwem Janusza Rabieja.

            Funkcje sekretarzy pełnili: Tadeusz Ogonowski (1951-1961), Zdzisław Michnik (1961-1965), Eugeniusz Białas (1965-1973), Janusz Rabiej (1973-1982), Władysław Skopiński (1982-1986), Anna Gołda (1986-2005), a od roku 2005 Zygmunt Stram.

            Skarbnikami koła byli: Władysław Zalewski (1951-1965), Jan Domaradzki (1965-1969), Janusz Rabiej (1969-1982), Henryk Drabik (1982-1989), Edward Petka (1989-1997), Janusz Rabiej (1997-1999), a od roku 1999 funkcję tę pełnił Edward Zapała.

            Funkcje przewodniczących Komisji Rewizyjnej powierzano: Janowi Domaradzkiemu (1951-1965), Władysławowi Zalewskiemu (1968-1972), Janowi Gałęzie (1972-1989), Kazimierzowi Michniewiczowi (1989-1995), Janowi Gałęzie (1995-2001), a od roku 2001 był nim Eugeniusz Białas.

            Zbieranie znaczków pocztowych było i jest nadal najbardziej dostępne dla każdego, kto chce temu poświęcić sporo wolnego czasu i pieniędzy.

            W całym okresie swej działalności Koło kieruje się postanowieniami Statutu PZF. Koło stale było suwerenem wobec Oddziału i Okręgu, co nie przeszkadzało w dobrej z nimi współpracy.

            Zawsze siłę i bogactwo koła stanowili członkowie, ich wiedza i kompetencje, organizacyjne talenty, a szczególnie ich aktywność, dobra znajomość kolegów, wpływ na środowisko, umiejętność pokazywania filatelistyki jako przyjemnego i pożytecznego hobby. Czynniki te miały decydujący wpływ na rozwój szeregów członkowskich.

            Podwaliny pod działalność koła kładło kilkunastu członków, by w latach 60-tych dojść do liczby 30-40 osób, w latach 70-tych 50-70 osób, w latach 80-tych ponad 100 członków. Rekordowym rokiem był 1982, wykazujący 142 członków.

            W kolejnych latach stan osobowy członków stale się zmniejszał, a zdecydowało o tym bardzo wiele czynników, a szczególnie przemiany społeczno polityczne po roku 1989.
Dwukrotnie w strukturach koła uplasowane były koła młodzieżowe działające w latach 1959-1961 przy Liceum Ogólnokształcącym w Lesku pod opieką prof. Stefana Hnydy, oraz w latach 1965-1969 przy Szkole Podstawowej w Lesku pod opieką nauczycielki matematyki Kazimiery Siekaniec – Rabiej.

            Uczniowie LO w Lesku: Ryszard Paszkiewicz oraz Maciej Murawski w roku 1963 wygrali Ogólnopolski Konkurs Filatelistyczny „MARATON”.

            Członkowie koła stale mają możliwość korzystania z katalogów, biuletynów związkowych oraz czasopism „Filatelista”, dzięki czemu wzbogacają wiedzę o filatelistyce.

            Koła stale, prawie na co dzień doświadczają opieki i pomocy organizacyjnej ze strony Zarządu Okręgu w Rzeszowie.

            Do roku 1990 koło nabywało abonamenty znaczków polskich i zagranicznych w Państwowym Przedsiębiorstwie Filatelistycznym w Warszawie. Potem dystrybucją znaczków dla koła zajął się Urząd Pocztowy w Lesku, a jego pracownicy wykazują się stałą życzliwością dla leskich filatelistów.

            Za taką postawę Zarządu Okręgu w Rzeszowie oraz pocztowców składamy pod ich adresem wyrazy podziękowania i sympatii.

            Statut Polskiego Związku Filatelistów stanowi, że organizacja jest stowarzyszeniem kulturalnym, zrzeszającym na zasadzie dobrowolności filatelistów i filumenistów, a filatelistyka jest z kolei dobrowolnym hobby. Każdy angażuje się w nią w takim stopniu, do jakiego dojrzał oraz zgodnie z wewnętrzną potrzebą.

            Od roku 2007 koło zorganizowało:
            - OWF III st. „Przyroda Polski i Świata” (2007 r.)
            - Konkurs Filatelistyczny „Książka na znaczkach pocztowych” (2010 r.)
            - OWF III st. „Fauna Europy i Polski – 50 lat powrotu żubrów w Bieszczady” (2013 r.)
            - Okręgowa Wystawa Filatelistyczno- Fotograficzna „Wielka Wojna i dalej…” (2014 r.)

            Ilość zgłoszeń i nadesłanych eksponatów oraz przyznane przez sądu konkursowe wyróżnienia zaświadczają o ich wysokim poziomie.

            Organizacja tych imprez nie byłaby możliwa, gdyby nie znacząca pomoc Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie oraz firm, których kierownictwo zostało dzisiaj wyróżnione Srebrnymi Honorowymi Odznakami PZF. Z pomocą finansową śpieszyły również lokalne samorządy z terenu Powiatu Leskiego.

            W latach działalności Koła wielu członków zostało wyróżnionych odznaczeniami Polskiego Związku Filatelistów.
            Oto oni:

„Odznaki 50-lecia PZF”
- Eugeniusz Białas
- Janusz Rabiej
 
Złote Honorowe Odznaki PZF
-Tadeusz Wronowski
- Władysław Bigos
- Eugeniusz Białas
- Janusz Rabiej
 
Srebrne Honorowe Odznaki PZF
- Anna Gołda
-Ryszard Paszkiewicz
- Edward Zapała
 
Brązowe Honorowe Odznaki PZF
- Miron Berezik
- Jan Gałęza
- Andrzej Gużkowski
- Stanisław Nater
- Ryszard Polański
- Ryszard Krasicki
- Mieczysław Buziewicz
 
            Lescy filateliści w zasadzie gromadzą zbiory znaczków polskich i zagranicznych, ale coraz częściej pojawiają się chęci do gromadzenia zbiorów tematycznych. Ten stan rzeczy spowodował, że w Lesku miały miejsce wystawy filatelistyczne i konkursy.

            Wsparcie materialne leśników oraz innych sponsorów spowodowały, że te imprezy w Lesku stały się faktem.

            Wszystko to zaświadcza o tym, że koło osiągnęło wyższy poziom organizacyjny, a stało się to za przyczyną osób i firm, które udzieliły pomocy.

            Dla tych powodów składamy im gorące i serdeczne podziękowania, a członków prosimy o dalszą aktywność.

 

 
 

 
 
Gdzie nie spojrzę, nie popatrzę,
widzę piękny nowy znaczek;
mija rok i kilka godzin,
a on ciągle za mną chodzi.
 
                        Wtedy sięgam po metodę:
                        puszczam delikwenta przodem,
                        a on sam już odnajduje
                        miejsce, które mu pasuje.
 
Bez estymy, etykiety,
znaczki nie chcą chcieć –
niestety.